Συνέντευξη της Ζωής Σιούτη – Κλινική και Συμβουλευτική Ψυχολόγος – για το άγχος και το στρες.

Το στρες και το άγχος είναι συνήθη φαινόμενα στη σύγχρονη εποχή. Πώς το εξηγείτε;

Tο στρες και το άγχος είναι συναισθηματικές αντιδράσεις με μία λεπτή διαφορά μεταξύ τους. Το στρες προκαλείται συνήθως από ένα εξωτερικό ερέθισμα, που μπορεί να είναι βραχυπρόθεσμο (π.χ. τήρηση μιας προθεσμίας) ή μακροπρόθεσμο (π.χ. μακρόχρονη ασθένεια). Το άγχος είναι ένα σύνολο από επίμονες, υπερβολικές ανησυχίες που δεν υποχωρούν, ακόμη και αν δεν υπάρχει στρεσογόνος παράγοντας.

Σε ήπια μορφή, το στρες και το άγχος, είναι μηχανισμοί εγρήγορσης και μας παρέχουν το απαιτούμενο κίνητρο για ανάληψη δράσης. Ωστόσο, σε έντονο βαθμό, δημιουργούν προβλήματα στην καθημερινότητα και τη λειτουργικότητά μας.

Τι ρόλο έπαιξε η πανδημία στην αύξηση του άγχους;

Η πανδημία έχει διαδραματίσει πολύ μεγάλο ρόλο στην αύξηση του άγχους, γεγονός που στους περισσότερους ανθρώπους εκδηλώθηκε με συμπτώματα όπως αϋπνία, δυσκολία συγκέντρωσης, κόπωση, μυϊκή ένταση, ευερεθιστότητα. Αυτό επήλθε σταδιακά, μέσω του ασταμάτητου καταιγισμού πληροφοριών, αφενός για τους κινδύνους της ίδιας της μόλυνσης από τον ιό, αφετέρου για τα μέτρα ασφαλείας που πρέπει να τηρούμε  σε διαρκή βάση (συχνό πλύσιμο χεριών, υποχρεωτική χρήση μάσκας). Όλες αυτές οι διαρκώς επαναλαμβανόμενες πληροφορίες προκαλούν μεγάλη πίεση και μπορεί να οδηγήσουν στην εκδήλωση μιας πρόσθετης μορφής άγχους, του επονομαζόμενου άγχους υγείας. 

Τι ακριβώς είναι το άγχος υγείας;

Το άγχος υγείας είναι μία διαρκής και επίμονη ανησυχία ότι κάτι κακό συμβαίνει στο σώμα μας ή πρόκειται να συμβεί. Σε γενικές γραμμές, όλοι ενδιαφερόμαστε για την υγεία μας. Αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό. Ωστόσο, εάν η συγκεκριμένη ενασχόληση καταλαμβάνει μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς μας, τότε καθίσταται δυσλειτουργική. Ο συγκεκριμένος φόβος, όπως προείπαμε, αυξάνεται διαρκώς τα τελευταία χρόνια λόγω της πανδημίας, καθώς η ασθένεια αποτελεί διαρκώς το επίκεντρο της προσοχής μας. Πολλές φορές, ένας σωματικός πόνος ή οποιοδήποτε σωματικό σύμπτωμα ερμηνεύεται ως εκδήλωση κάποιας ασθένειας. Αυτή η ερμηνεία σωματικών εκδηλώσεων ως απειλητικών για την υγεία μας μπορεί να οδηγήσει σε έναν φαύλο κύκλο, στον οποίο όσο περισσότερο ανησυχούμε τόσο αυξάνεται το άγχος και, ακολούθως, επιτείνονται και τα σωματικά συμπτώματα. Οι σκέψεις που αφορούν το άγχος τείνουν να έχουν καταστροφολογικό περιεχόμενο. Ωστόσο, οι σκέψεις αυτές μπορούν να τροποποιηθούν ώστε να εκπληρώσουν τον πραγματικό τους σκοπό, που είναι η ενίσχυση και η αυτοπροστασία του οργανισμού μας.

Πώς μπορεί κάποιος να αντιμετωπίσει το άγχος;

Η αποτελεσματικότερη ψυχοθεραπευτική προσέγγιση για την αντιμετώπιση του άγχους είναι η γνωσιακή-συμπεριφοριστική ψυχοθεραπεία. Στο πλαίσιο της θεραπείας αυτής εφαρμόζονται στοχευμένες τεχνικές χαλάρωσης για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων που προκαλούνται από το άγχος. Ένας ακόμη αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης του άγχους είναι η συμμετοχή σε σεμινάρια ψυχοεκπαίδευσης. Εκεί ο κάθε συμβουλευόμενος μαθαίνει τον τρόπο λειτουργίας του μηχανισμού πυροδότησης του άγχους και εφοδιάζεται με εργαλεία για την ανάσχεσή του. 

Τι κερδίζει κάποιος συμμετέχοντας σε ομάδες ψυχοεκπαίδευσης;

Η συμμετοχή σε βιωματικές ομάδες ψυχοεκπαίδευσης έχει πολύ σημαντικά οφέλη. Στις συγκεκριμένες ομάδες, οι συμμετέχοντες μπορούν να αποφορτιστούν και να ανακουφιστούν από το πιεστικό άγχος που τους επιβαρύνει, να εξοικειωθούν με τεχνικές χαλάρωσης που μπορούν να εφαρμόσουν στην καθημερινότητά τους, να σπάσουν το φαύλο κύκλο της ανησυχίας, και να αναπτύξουν νέους ωφέλιμους τρόπους συμπεριφοράς και μια θετική στάση ζωής, ενισχύοντας ταυτόχρονα την ψυχική τους ανθεκτικότητα.

Η συμμετοχή σε μια ομάδα ψυχοεκπαίδευσης βοηθά, επίσης, τα μέλη της να μην αισθάνονται μόνα τους όταν αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα και να μαθαίνουν από τις εμπειρίες των άλλων, τα ενθαρρύνει να αναζητήσουν και άλλες πηγές βοήθειας, πέρα από το θεραπευτή, και τα παρακινεί να δεσμευτούν δημόσια για μία θετική αλλαγή στη ζωή τους.

Μπορεί επίσης να σε ενδιαφέρει:

Total Mindfulness: Ζωή, κάθε στιγμή!
Total Mindfulness Professional: Εκπαίδευση και πιστοποίηση
Total Mindfulness Bright Minds: Mindfulness για παιδιά